Հասարակագիտություն

Մարդկանց շահագործման շարժիչ ուժը՝ պահանջարկը

Ակնհայտ է, որ մարդկանց առևտուրը, ստրկատիրական ուժը և մարդկանց օրգանների անօրինական վաճառքը գոյություն չէր ունենա, եթե չլիներ պահանջարկ։ Քանի որ պահանջարկը հանդիսանում է մարդկանց առևտրի հիմնական պատճառը, դուրս է գալիս բոլոր օրինական և թույլատրելի սահմաններից, այդ պահանջարկը հիմնականում բավարարվում է հանցավոր կազմակերպությունների կողմից։ Միևնույն ժամանակ դրանով զբաղվում են անձինք, որոնք ունեն իշխանություն և ռեսուրսներ մարդկային առևտրով զբաղվելու համար։

Ստրկական ուժի  <<գործատուները >>

Շուկայական տնտեսության պայմաններում գործատուների համար շատ կարևոր է աշխատուժի հաշվին կրճատել իրենց ծախսերը։ Էժան աշխատուժ են համարվում փախստականները և անօրինական միգրանտները, որոնք համաձայն են աշխատել այնպիսի ցածր աշխատավարձով, որով չէին աշխատի տեղացի բնակիչները։ Երբեմն մարդկանց ստիպում են աշխատել առանց վճարի՝ խաբեության կամ ահաբեկության ճանապարհով։ Շատ ձեռնարկություններ չեն ապահովում աշխատողների առողջության ապահովագրումը, ամենամյա արձակուրդը և լիարժեք չեն վճարում հարկերը։ Արևմտյան Եվրոպայի երկրներից ոչ մի քաղաքացի չէր համաձայնի աշխատել այդպիսի պայմաններում, այդ պատճառով պետք է գտնել փախստականներ և անօրինական միգրանտներ աղքատ երկրներից։ Բարձրացել է նաև տնային պայմաններում աշխատող օտարերկրյա կանանց պահանջարկը։ Այդ աշխատանքները իրականացնելու համար ներգրավում են կանանց, իսկ տղամարդկանց ուղարկում են շինարարական աշխատանքների։

Որոշ երկրներում գոյություն ունի մանկական աշխատուժի շուկա։ Շատ տարածված է երեխաների շահագործումը բամբակի արտադրության մեջ, տնային աշխատանքներում, ինչպես նաև երեխաները կարող են հանդես գալ մուրացիկների և հանցագործների օգնականների դերում։

Երիտասարդները որպես մարդկանց շահագործման /թրաֆիքինգի/ ռիսկայինխումբ

Տարբեր հասարակություններում երիտասարդները մարդկանց առևտրից պաշտպանվում են տարբեր ձևերով։ Ռիսկի գործոնները նույնպես տարբեր հասարակություններում տարբեր են։ Կարևոր է հասկանալ, որ մարդկանց առևտրի զարգացումը չի որոշվում ստրկության դեմ ուղղված որևիցե գործող օրենքով կամ դրա բացակայությամբ։ Այս խնդրի զարգացման աստիճանը հիմնականում որոշվում է պետության ընդհանուր սոցիալ-տնտեսական վիճակով և համապատասխան քաղաքականության առկայությամբ։

Ահա մի քանի հասարակական գործոն, որոնցով պայմանավորված է երիտասարդների շահագործման ռիսկի ավելացումը.

• Բարձրագույն կրթությունը դառնում է չափանիշ, որի համար պետք է վճարել։ Մեծամասամբ ֆինանսական վիճակը թույլ չի տալիս միաժամանակ գոյություն պաշտպանել և վճարել ուսման համար։
• Գործազրկությունը երիտասարդների շրջանում։ Հայաստանում գործազուրկների բավականաչափ տոկոս են կազմում 18-25 տարեկան երիտասարդները, որոնք չեն կարողանում աշխատանք գտնել։
• Պաշտոնների սեռական տարանջատումը և խտրականությունը աշխատանքիշուկայում։  Ընդհանուր առմամբ հետազոտությունները ցույց են տվել, որ աշխատող կանանց թիվն անհամեմատ ցածր է աշխատող տղամարդկանց թվից։ Դա բացատրվում է նրանով, որ շատ գործատուներ նախընտրում են աշխատանքի վերցնել տղամարդկանց, այլ ոչ թե կանանց։
• Կախվածություն թմրանյութերից, ալկոհոլից, մոլեխաղերից։ Երիտասարդ թմրամոլները, ալկոհոլից տառապողները կամ խաղամոլները հեշտությամբ են դառնում մարդկանց առևտրի զոհեր։
• Կիրառվող նորմերի հակասություն՝ ուղղված երիտասարդներին և նրանցիրական հնարավորություններին։  Շատ հաճախ զանգվածային լրատվամիջոցներում, գովազդներում և ֆիլմերում գովազդվում է երիտասարդների կյանքի այնպիսի կենսակերպը, որը գերազանցում է ներկայումս նրանց համար ստեղծված միջին հնարավորությունները։
• Որոշ խմբերի սոցիալական մեկուսացում։  Ինչպես անօթևան երեխաները, այնպես էլ այն երեխաները, որոնք հեռացել են մանկատներից և փորձում են ինքնուրույն կյանք սկսել, պատկանում են ռիսկի խմբին, քանի որ նրանք չունեն անհրաժեշտ սոցիալական կապեր և աջակցություն։
• Լրացուցիչ դժվարություններ, որոնց հետ բախվում են հեռավոր մարզերումկամ գյուղերում բնակվող երիտասարդները։  Մարզերում կամ գյուղերում ապրող երիտասարդների մեծ մասը չունի շահավետ կապեր բարձր վարձատրվող աշխատանք գտնելու համար։
• Ոչ   լիարժեք կանխարգելող աշխատանքներ՝ ուղղված մարդկանց առևտրիդեմ, որոնք անցկացվում են ուսումնական հաստատություններում կամզանգվածային լրատվամիջոցների օգնությամբ։  Երիտասարդները հաճախ միամիտ են և շատ լավատեսորեն տրամադրված։ Նրանք չափից դուրս վստահ են իրենց ուժերի վրա և բավականաչափ իրազեկված չեն աշխատանքի հետ կապված այն վտանգների մասին, որոնք առկա են օտար երկրում առանց օրինական աշխատանքի թույլտվության։

Հասարակագիտություն

ինչ է հեղափոխությունը: Հեղափոխության ինչպիսի՞ ձևեր ու տեսակներ գիտեք:

Հեղափոխությունը իշխանության մեջ փոփոխություններին ուղղված շարժում է: Հեղափոխությունները լինում են տարբեր ձևերի, օրինակ՝ կարող է երկրում մի քանի փոփոխություններ լինեն, կամ լրիվ փոխվի իշխանությունը այդ երկրում:

բ) Ի՞նչ արդյունքների կարող է հանգեցնել հեղափոխությունը:

Հեղափոխության հետևանքով մի երկրում կարող են իշխանությունում տեղի ունենալ տարբեր փոփոխություններ, կամ կարող է լրիվ փոխվել կառավարության ձևը:

գ) Պատմության մեջ տեղի ունեցած ի՞նչ հեղափոխություններ գիտեք:

Պատմության մեջ հայտնի են Ամերիկյան և Ֆրանսիական հեղափոխությունները:

դ) Ինչպիսի՞ հեղափոխություն է տեղի ունենում այսօր մեր երկրում: Փորձե՛ք ձեր գնահատականն ու վերաբերմունքն արտահայտել Հայաստանում տեղի ունեցող քաղաքական գործընթացների մասին:

Հիմա մեր երկրում տեղի է ունենում հեղափոխություն, որովհետև ժողովուրդը ուզում է փոխել վարչապետը և ուզում է գա նորը: Ուզում է վարչապետ լինի մի մեկը, ով կարող է վերջապես ճիշտ կառավարել մեր երկիրը: Իմ կարծիքով դա մեր երկրի զարգացման համար առաջին ճիշտ քայլն է, որ կարող ենք կատարել այսօր:

Հասարակագիտություն

1. Թվարկե՛ք իշխանության գործառույթները:

Իշխանության հիմնական նպատակներից է մարդկանց ու հասարակական խմբերի միջև հարաբերությունները կարգավորելն է, այսինքն՝ օրենքներ են հաստատված, որպեսզի հնարավոր լինի մարդկանց պահանջմունքները բավարարել, ու որպեսզի կարողանանք մեր նպատակները իրականացնել: Իշխանությունը ապահովում է մեր անվտանգությունը, պաշտպանում է մեր իրավունքները, այն ընդհանրապես ապահովում է հասարակական կարգուկանոն:

2. Համեմատե՛ք <<իշխանություն>> և <<հեղինակություն>> հասկացությունները: Ձեր կարծիքով, որքանո՞վ են դրանք փոխկապակցված:

Իմ կարծիքով իշխանությունն ու հեղինակությունը իրար հետ փոխկապակցված են և շատ էլ նման են իրար, բայց իրականում նաև տարբեր են: Օրինակ՝ իշխանություն ունեցող մարդը նաև սովորաբար ունենում է հեղինակություն, իսկ միայն հեղինակությամբ մարդը՝ կարող է որոշ չափով էլ իշխանություն ունենալ: Նա իր հեղինակությամբ կարող է փոխել, համոզել ուրիշներին, ինչպես իշխանություն ունեցող մարդը: Իշխող մարդը կարող է լինել շատ սիրված և հարգված և այդպես ձեռք բերել հեղինակություն:

3. Ընթերցե՛ք դասագրքի 92-93-րդ էջերում ներկայացված <<Առյուծը, աղվեսը և մուկը>> առակը և բացատրե՛ք դրա խորհուրդը:

Կարծում եմ, որ այս առակում առյուծը ուներ և՛ իշխանություն, և՛ հեղինակոթյուն, բայց նա չօգտագործեց իր իշխանությունը, միայն ցույց տվեց իր հեղինակությունը: Նա շատ ավելի ուժեղ էր աղվեսից և կարող էր նրանից հանգիստ հրաժարվել, բայց իմ կարծիքով իրեն ճանաչում էին իր բարի սրտով: Առյուծի այդ բարի հեղինակությունը շահագործելով ու առիթից օգտվելով աղվեսը կարողացավ այդպիսի խորամանկություն անել: Նա գիտեր, որ առյուծը չի հրաժարվի իր խնդրանքից և ձևացնում էր, որ վախենում էր նրանից: Նրանից էլ ավելի փոքր ու թույլ կենդանին՝ մուկը, չէր վախենում առյուծից և ուզում էր օգնել նրան: Իմ կարծիքով դա էլ խոսում է առյուծի լավ հեղինակության մասին: Կարծում եմ, որ այս առակը մեզ սովորեցնում է, որ պետք է մարդիկ մեզ լավ հեղինակությամբ ճանաչեն, այսինքն՝ բարիությամբ և այլ լավ հատկանիշներով, բայց չպետք է մոռանանք մեր իշխանությունը և պետք է այն օգտագործենք, երբ պետք է գալիս պաշտպանել մեր իրավունքները:Մարդկանց շահագործման շարժիչ ուժը՝ պահանջարկը

Ակնհայտ է, որ մարդկանց առևտուրը, ստրկատիրական ուժը և մարդկանց օրգանների անօրինական վաճառքը գոյություն չէր ունենա, եթե չլիներ պահանջարկ։ Քանի որ պահանջարկը հանդիսանում է մարդկանց առևտրի հիմնական պատճառը, դուրս է գալիս բոլոր օրինական և թույլատրելի սահմաններից, այդ պահանջարկը հիմնականում բավարարվում է հանցավոր կազմակերպությունների կողմից։ Միևնույն ժամանակ դրանով զբաղվում են անձինք, որոնք ունեն իշխանություն և ռեսուրսներ մարդկային առևտրով զբաղվելու համար։

Ստրկական ուժի  <<գործատուները >>

Շուկայական տնտեսության պայմաններում գործատուների համար շատ կարևոր է աշխատուժի հաշվին կրճատել իրենց ծախսերը։ Էժան աշխատուժ են համարվում փախստականները և անօրինական միգրանտները, որոնք համաձայն են աշխատել այնպիսի ցածր աշխատավարձով, որով չէին աշխատի տեղացի բնակիչները։ Երբեմն մարդկանց ստիպում են աշխատել առանց վճարի՝ խաբեության կամ ահաբեկության ճանապարհով։ Շատ ձեռնարկություններ չեն ապահովում աշխատողների առողջության ապահովագրումը, ամենամյա արձակուրդը և լիարժեք չեն վճարում հարկերը։ Արևմտյան Եվրոպայի երկրներից ոչ մի քաղաքացի չէր համաձայնի աշխատել այդպիսի պայմաններում, այդ պատճառով պետք է գտնել փախստականներ և անօրինական միգրանտներ աղքատ երկրներից։ Բարձրացել է նաև տնային պայմաններում աշխատող օտարերկրյա կանանց պահանջարկը։ Այդ աշխատանքները իրականացնելու համար ներգրավում են կանանց, իսկ տղամարդկանց ուղարկում են շինարարական աշխատանքների։

Որոշ երկրներում գոյություն ունի մանկական աշխատուժի շուկա։ Շատ տարածված է երեխաների շահագործումը բամբակի արտադրության մեջ, տնային աշխատանքներում, ինչպես նաև երեխաները կարող են հանդես գալ մուրացիկների և հանցագործների օգնականների դերում։

Երիտասարդները որպես մարդկանց շահագործման /թրաֆիքինգի/ ռիսկայինխումբ

Տարբեր հասարակություններում երիտասարդները մարդկանց առևտրից պաշտպանվում են տարբեր ձևերով։ Ռիսկի գործոնները նույնպես տարբեր հասարակություններում տարբեր են։ Կարևոր է հասկանալ, որ մարդկանց առևտրի զարգացումը չի որոշվում ստրկության դեմ ուղղված որևիցե գործող օրենքով կամ դրա բացակայությամբ։ Այս խնդրի զարգացման աստիճանը հիմնականում որոշվում է պետության ընդհանուր սոցիալ-տնտեսական վիճակով և համապատասխան քաղաքականության առկայությամբ։

Ահա մի քանի հասարակական գործոն, որոնցով պայմանավորված է երիտասարդների շահագործման ռիսկի ավելացումը.

• Բարձրագույն կրթությունը դառնում է չափանիշ, որի համար պետք է վճարել։ Մեծամասամբ ֆինանսական վիճակը թույլ չի տալիս միաժամանակ գոյություն պաշտպանել և վճարել ուսման համար։
• Գործազրկությունը երիտասարդների շրջանում։ Հայաստանում գործազուրկների բավականաչափ տոկոս են կազմում 18-25 տարեկան երիտասարդները, որոնք չեն կարողանում աշխատանք գտնել։
• Պաշտոնների սեռական տարանջատումը և խտրականությունը աշխատանքիշուկայում։  Ընդհանուր առմամբ հետազոտությունները ցույց են տվել, որ աշխատող կանանց թիվն անհամեմատ ցածր է աշխատող տղամարդկանց թվից։ Դա բացատրվում է նրանով, որ շատ գործատուներ նախընտրում են աշխատանքի վերցնել տղամարդկանց, այլ ոչ թե կանանց։
• Կախվածություն թմրանյութերից, ալկոհոլից, մոլեխաղերից։ Երիտասարդ թմրամոլները, ալկոհոլից տառապողները կամ խաղամոլները հեշտությամբ են դառնում մարդկանց առևտրի զոհեր։
• Կիրառվող նորմերի հակասություն՝ ուղղված երիտասարդներին և նրանցիրական հնարավորություններին։  Շատ հաճախ զանգվածային լրատվամիջոցներում, գովազդներում և ֆիլմերում գովազդվում է երիտասարդների կյանքի այնպիսի կենսակերպը, որը գերազանցում է ներկայումս նրանց համար ստեղծված միջին հնարավորությունները։
• Որոշ խմբերի սոցիալական մեկուսացում։  Ինչպես անօթևան երեխաները, այնպես էլ այն երեխաները, որոնք հեռացել են մանկատներից և փորձում են ինքնուրույն կյանք սկսել, պատկանում են ռիսկի խմբին, քանի որ նրանք չունեն անհրաժեշտ սոցիալական կապեր և աջակցություն։
• Լրացուցիչ դժվարություններ, որոնց հետ բախվում են հեռավոր մարզերումկամ գյուղերում բնակվող երիտասարդները։  Մարզերում կամ գյուղերում ապրող երիտասարդների մեծ մասը չունի շահավետ կապեր բարձր վարձատրվող աշխատանք գտնելու համար։
• Ոչ   լիարժեք կանխարգելող աշխատանքներ՝ ուղղված մարդկանց առևտրիդեմ, որոնք անցկացվում են ուսումնական հաստատություններում կամզանգվածային լրատվամիջոցների օգնությամբ։  Երիտասարդները հաճախ միամիտ են և շատ լավատեսորեն տրամադրված։ Նրանք չափից դուրս վստահ են իրենց ուժերի վրա և բավականաչափ իրազեկված չեն աշխատանքի հետ կապված այն վտանգների մասին, որոնք առկա են օտար երկրում առանց օրինական աշխատանքի թույլտվության։

Հասարակագիտություն

ինչ է հեղափոխությունը: Հեղափոխության ինչպիսի՞ ձևեր ու տեսակներ գիտեք:

Հեղափոխությունը իշխանության մեջ փոփոխություններին ուղղված շարժում է: Հեղափոխությունները լինում են տարբեր ձևերի, օրինակ՝ կարող է երկրում մի քանի փոփոխություններ լինեն, կամ լրիվ փոխվի իշխանությունը այդ երկրում:

բ) Ի՞նչ արդյունքների կարող է հանգեցնել հեղափոխությունը:

Հեղափոխության հետևանքով մի երկրում կարող են իշխանությունում տեղի ունենալ տարբեր փոփոխություններ, կամ կարող է լրիվ փոխվել կառավարության ձևը:

գ) Պատմության մեջ տեղի ունեցած ի՞նչ հեղափոխություններ գիտեք:

Պատմության մեջ հայտնի են Ամերիկյան և Ֆրանսիական հեղափոխությունները:

դ) Ինչպիսի՞ հեղափոխություն է տեղի ունենում այսօր մեր երկրում: Փորձե՛ք ձեր գնահատականն ու վերաբերմունքն արտահայտել Հայաստանում տեղի ունեցող քաղաքական գործընթացների մասին:

Հիմա մեր երկրում տեղի է ունենում հեղափոխություն, որովհետև ժողովուրդը ուզում է փոխել վարչապետը և ուզում է գա նորը: Ուզում է վարչապետ լինի մի մեկը, ով կարող է վերջապես ճիշտ կառավարել մեր երկիրը: Իմ կարծիքով դա մեր երկրի զարգացման համար առաջին ճիշտ քայլն է, որ կարող ենք կատարել այսօր:

Հասարակագիտություն

1. Թվարկե՛ք իշխանության գործառույթները:

Իշխանության հիմնական նպատակներից է մարդկանց ու հասարակական խմբերի միջև հարաբերությունները կարգավորելն է, այսինքն՝ օրենքներ են հաստատված, որպեսզի հնարավոր լինի մարդկանց պահանջմունքները բավարարել, ու որպեսզի կարողանանք մեր նպատակները իրականացնել: Իշխանությունը ապահովում է մեր անվտանգությունը, պաշտպանում է մեր իրավունքները, այն ընդհանրապես ապահովում է հասարակական կարգուկանոն:

2. Համեմատե՛ք <<իշխանություն>> և <<հեղինակություն>> հասկացությունները: Ձեր կարծիքով, որքանո՞վ են դրանք փոխկապակցված:

Իմ կարծիքով իշխանությունն ու հեղինակությունը իրար հետ փոխկապակցված են և շատ էլ նման են իրար, բայց իրականում նաև տարբեր են: Օրինակ՝ իշխանություն ունեցող մարդը նաև սովորաբար ունենում է հեղինակություն, իսկ միայն հեղինակությամբ մարդը՝ կարող է որոշ չափով էլ իշխանություն ունենալ: Նա իր հեղինակությամբ կարող է փոխել, համոզել ուրիշներին, ինչպես իշխանություն ունեցող մարդը: Իշխող մարդը կարող է լինել շատ սիրված և հարգված և այդպես ձեռք բերել հեղինակություն:

3. Ընթերցե՛ք դասագրքի 92-93-րդ էջերում ներկայացված <<Առյուծը, աղվեսը և մուկը>> առակը և բացատրե՛ք դրա խորհուրդը:

Կարծում եմ, որ այս առակում առյուծը ուներ և՛ իշխանություն, և՛ հեղինակոթյուն, բայց նա չօգտագործեց իր իշխանությունը, միայն ցույց տվեց իր հեղինակությունը: Նա շատ ավելի ուժեղ էր աղվեսից և կարող էր նրանից հանգիստ հրաժարվել, բայց իմ կարծիքով իրեն ճանաչում էին իր բարի սրտով: Առյուծի այդ բարի հեղինակությունը շահագործելով ու առիթից օգտվելով աղվեսը կարողացավ այդպիսի խորամանկություն անել: Նա գիտեր, որ առյուծը չի հրաժարվի իր խնդրանքից և ձևացնում էր, որ վախենում էր նրանից: Նրանից էլ ավելի փոքր ու թույլ կենդանին՝ մուկը, չէր վախենում առյուծից և ուզում էր օգնել նրան: Իմ կարծիքով դա էլ խոսում է առյուծի լավ հեղինակության մասին: Կարծում եմ, որ այս առակը մեզ սովորեցնում է, որ պետք է մարդիկ մեզ լավ հեղինակությամբ ճանաչեն, այսինքն՝ բարիությամբ և այլ լավ հատկանիշներով, բայց չպետք է մոռանանք մեր իշխանությունը և պետք է այն օգտագործենք, երբ պետք է գալիս պաշտպանել մեր իրավունքները:

Թրաֆիկինգ

Այն  նշանակում է՝ շահագործման նպատակով իրականացվող մարդկանցհավաքագրելը, տեղափոխելը, փոխանցելը, թաքցնելը կամ ստանալն ուժիսպառնալիքով կամ դրա կամ հարկադրանքի այլ միջոցների կիրառման, առևանգման, խարդախության, խաբեության, իշխանությունը կամ վիճակի խոցելիությունըչարաշահելու կամ ուրիշ անձի կողմից վերահսկվող անձի համաձայնությունն ստանալուհամար վճարումների կամ շահերի ձևով կաշառելու ճանապարհով։

Մարդկանց շահագործման /թրաֆիքինգի/ խնդիրը դարձել է մտահոգության առարկա ողջ քաղաքակիրթ հասարակության համար։ Ըստ որոշ տվյալների, երկրագնդի բնակչությունից մեկ միլիոն մարդ յուրաքանչյուր տարի դառնում է շահագործման զոհ իր ծագման երկրում, և ևս մոտ մեկ միլիոն մարդ շահագործման է ենթարկվում փոխադրվելով այլ երկրներ։

Գլոբալացվող արդի հասարակությունում համընդհանուր են դառնում ոչ միայն մարդկության առաջընթացի արդյունքները, այլև մարդկային հանրության առջև ծառացած հիմնախնդիրները։ Գլոբալացումն իր հետ բերում է նաև կազմակերպված հանցավորության աճ, քանի որ երկրների միջև տնտեսական, քաղաքական, մշակութային և այլ կապերի սերտացումը հանցավոր խմբերն օգտագործում են իրենց նպատակներին հասնելու համար։ Դրան նպաստում են նաև տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ընձեռած հնարավորությունները։ Ի թիվս այլ հիմնախնդիրների, գլոբալացման դարաշրջանում ահագնացող է դառնում մարդկանց շահագործման /թրաֆիքինգի/ հիմնախնդիրը։

Մարդկանց շահագործումը /թրաֆիքինգը/ համարվում է 21-րդ դարի ստրկություն, այն հաճախ անվանում են նաև <>:

Ցավոք, քաղաքակրթության զարգացման որևէ փուլում չի կարելի խոսել ստրկությունից զերց աշխարհի մասին։ Արևելյան երկրներում տարածված է եղել սեռական շահագործումը. հարեմներում պահվող կանանց մեծ մասը, ըստ էության, ստրկացված է եղել։

Այնուամենայնիվ, կա մի սկզբունքային տարբերություն դասական ստրկության և մարդու ժամանակակից շահագործման միջև։ Եթե դասական ստրկությունը ժամանակի երկրների իրավունքների համակարգերում այս կամ այն կերպ օրինականացվել է, այդ պատճառով երբեմն այն անվանում են լեգալ ստրկություն, ապա թրաֆիքինգն օրենքից դուրս է ամեն դեպքում, այն անլեգալ ստրկություն  է։

<<Ոչ ոք չպետք է մնա ստրկության կամ անազատ վիճակում. ստրկությունը ևստրկավաճառությունը՝ իրենց բոլոր տարատեսակներով, արգելվում են >>

Թրաֆիքինգի/մարդկանց շահագործում/ հասկացությունը

Մարդկանց թրիաֆիքինգը բաղկացած է երեք հիմնական տարրերից՝

գործողություն՝ մարդկանց հավաքագրելը, տեղափոխելը, փոխանցելը, թաքցնելը կամ ստանալը,

միջոց՝ ուժի սպառնալիք կամ դրա կամ հարկադրանքի այլ միջոցների կիրառում, առևանգում, խարդախություն, խաբեություն, իշխանությունը կամ վիճակի խոցելիությունը չարաշահելը կամ ուրիշ անձի կողմից վերահսկվող անձի համաձայնությունն ստանալու համար վճարումների կամ շահերի ձևով կաշառելը,

նպատակ՝ շահագործում, որը նվազագույնը ներառում է այլ անձանց մարմնավաճառության մեջ ներգրավելը կամ սեռական շահագործման  այլ ձևերը, հարկադիր աշխատանքը կամ ծառայությունները, ստրկությունը կամ ստրկությանը համանման սովորույթները, անազատ վիճակը կամ մարմնի մասեր կորզելը։

Հասարակագիտության տնային աշխատանք 

ա) Ի՞նչ է հեղափոխությունը: Հեղափոխության ինչպիսի՞ ձևեր ու տեսակներ գիտեք:

Հեղափոխությունը իշխանության մեջ փոփոխություններին ուղղված շարժում է: Հեղափոխությունները լինում են տարբեր ձևերի, օրինակ՝ կարող է երկրում մի քանի փոփոխություններ լինեն, կամ լրիվ փոխվի իշխանությունը այդ երկրում:

բ) Ի՞նչ արդյունքների կարող է հանգեցնել հեղափոխությունը:

Հեղափոխության հետևանքով մի երկրում կարող են իշխանությունում տեղի ունենալ տարբեր փոփոխություններ, կամ կարող է լրիվ փոխվել կառավարության ձևը:

գ) Պատմության մեջ տեղի ունեցած ի՞նչ հեղափոխություններ գիտեք:

Պատմության մեջ հայտնի են Ամերիկյան և Ֆրանսիական հեղափոխությունները:

դ) Ինչպիսի՞ հեղափոխություն է տեղի ունենում այսօր մեր երկրում: Փորձե՛ք ձեր գնահատականն ու վերաբերմունքն արտահայտել Հայաստանում տեղի ունեցող քաղաքական գործընթացների մասին:

Հիմա մեր երկրում տեղի է ունենում հեղափոխություն, որովհետև ժողովուրդը ուզում է փոխել վարչապետը և ուզում է գա նորը: Ուզում է վարչապետ լինի մի մեկը, ով կարող է վերջապես ճիշտ կառավարել մեր երկիրը: Իմ կարծիքով դա մեր երկրի զարգացման համար առաջին ճիշտ քայլն է, որ կարող ենք կատարել այսօր:

Ժողովրդավարություն

Ժողովրդավարությունը քաղաքական համակարգ է, որտեղ իշխում է ժողովուրդը: Ժողովրդավարության մեջ կորևոր է ժողովրդի կարծիքը, և ժողովրդի ճիշտ որոշումը: Այն երկրներում որտեղ ժողովրդավարության դրվացքը ճիշտ է, այդ երկրում մադրիկ ավելի բարի են միմյանց հանդեպ, առողջ ապրելակերպ են վարում և այլն: Իսկ իմ երկրում՝ Հայաստանում ժողովրրդավարությունը սխալ կերպ է դրված: Ժողովուրդը ընտրում է և չի պահանջում նրանից ում ընտրել է: Հայաստանում նախարարները, նախագահը կամ այլ պաշտոնական մարդիկ, երբ իրենց գովազդում են, նրանցք ասում են, ավելի շուտ չափազանցրաց ձևով ասում են այն ինչ նախատեսել են անել երբ ընտրվեն: Բայց ոչ ոք չի անում իր խոստումը, կամ անում է բայց տաս տաում իր իր նեկայացրածով դա կտևի հինգ տարի: Իսկ այլ երկրներում իրենց խոստացածից էլ շուտ են անում այդ գործը: Շատ կուզեի, որ Հայաստանում ժողովրդավարությունը ծիշտ դրվացք ունենար:

1. Թվարկե՛ք ընտանեկան վեճերի և կոնֆլիկտների պատճառներ: Առաջարկե՛ք դրանց լուծման ուղիներ /գրավոր/

 Ընտանեկան վեճերը լինում են տարբեր պատճառներով: Եվ այդ վեճերը լուծելու համար պետք է գալ ընդհանուր հայտարարի և հարգել միմյանց: